Na ruim 15 jaar politieke discussie is De Pluk, een multifunctioneel centrum gelegen in Geldermalsen, Gemeente West Betuwe, in de zomer van 2015 opgeleverd. Het centrum heeft 32 vaste huurders. Waaronder zorgverlenende organisaties en is daarom een eerstelijnscentrum gezondheidszorg. Verder beschikt De Pluk over een Grand Café, vergaderzalen en een klein theater. Dit zorgt voor een aanvulling op de totale omzet. Nadat De Pluk ruim twee jaar open was bleek de financiële werkelijkheid niet in lijn te zijn met de verwachting. Na onderzoek heeft dat geleid tot een aanpassing van het huurtarief (van gemeente aan De Pluk) en een compensatie op de ontstane tekorten. In 2018 werd De Pluk zonder verdere financiële steun geëxploiteerd en er werd een klein weerstandsvermogen opgebouwd. De Pluk exploiteert echter niet zonder onzekerheden. Pandeigenaar, de gemeente West Betuwe heeft geen beleid rondom maatschappelijk vastgoed. De gemeente West Betuwe is per 1-1-2019 tot stand gekomen door een fusie met de voormalige gemeenten Geldermalsen, Neerijnen en Lingewaal. De gemeenteraad van de voormalige gemeente Geldermalsen had haar vraagtekens als het ging om maatschappelijk vastgoed en de toekomst ervan. Een overcapaciteit op managementniveau zou het resultaat kunnen zijn bij een onveranderde strategie, zo liet een financiële doorrekening zien. Onveranderd beleid zou ook kunnen betekenen dat  De Pluk zou fungeren als bedrijfsverzamelgebouw in plaats van een multifunctioneel centrum, zoals bedoeld. Onvoldoende vertrouwen in dat laatste zou de gemeente kunnen doen besluiten afstand te doen van het maatschappelijk vastgoed. Er is behoefte aan een toekomstvisie. Dit is het juiste moment om deze te presenteren.

De probleemstelling

Het uitblijven van de herformulering van missie, visie en strategie van De Pluk brengt de toekomstbestendigheid van De Pluk in gevaar. Op korte termijn kan er worden voortgekabbeld op de werkwijze zoals die in de pioniersfase is ontwikkeld. Echter voor de lange termijn moet er een duidelijke missie en visie komen over de kernactiviteiten van De Pluk, uiteraard gekoppeld aan een financiële analyse.

De doelstelling

Het doel van dit onderzoek is aanbevelingen te doen aan het bestuur ter verbetering van de continuïteit van De Pluk door op basis van bestudering van (financierings-)mogelijkheden, de huidige structuur, wet- en regelgeving, gemeentelijk beleid en input van alle betrokkenen, een aanbevelingenpakket te ontwikkelen die de basis vormt voor de (nieuwe) strategie.

Naar aanleiding van de probleemstelling en doelstelling is de volgende hoofdvraag geformuleerd.

Hoe kan de strategie van De Pluk zodanig vorm worden gegeven, dat deze leidt tot de toekomstbestendigheid van De Pluk, naast het gemeentelijke beleid, rekening houdend met alle stakeholders?

Middels vooronderzoek is er gezocht naar verschillende subsidievormen voor De Pluk en naar de succesfactoren van multifunctionele centra in vergelijking met De Pluk. Door de bestudering van theorie over strategievorming en de organisatorische doorvertaling ervan in verandering, samenwerking en besluitvorming is achterhaald welke strategische modellen aansluiten bij De Pluk, de strategieontwikkeling ervan en de manier waarop deze modellen opgezet kunnen worden. Het praktijkonderzoek heeft zich gericht op de belangrijkste stakeholders: de huurders, de gemeente en het bestuur. Met interviews (veelal in focusgroepen) is gezocht naar de grenzen en mogelijkheden voor de toekomst van De Pluk.

Resultaten

Door gebruik te maken van een strategiemodel, dat gericht is op de interne organisatie en ruimte biedt aan de gedeelde kernwaarden waarbij een duidelijke structuur houvast biedt en wanneer daarnaast een projectgroep geformeerd wordt dat de samenwerking vertegenwoordigd onder alle stakeholders van De Pluk (het netwerk) en dat handen en voeten geeft aan de invulling van de strategie kan een eerste stap gezet worden richting de toekomst. Vervolgens kan de projectgroep een planning en spelregels formuleren ten behoeve van de voortgang en te waken voor alle reeds bekende valkuilen. Doordat deze manier van werken een tijd- en energie rovende klus is en om tegemoet te komen aan de vereiste van de huurders van De Pluk dat inspanning ook wat moet opleveren kan met die projectgroep tevens ingezet worden op fondsenwerving. Diverse fondsen en subsidies op het gebied van zorg, welzijn en cultuur bieden voorzieningen (zonder winstoogmerk) en samenwerkingsverbanden de gelegenheid zich te ontwikkelen en stellen daar gelden voor beschikbaar. Door alle stakeholders via de projectgroep te betrekken bij het geheel wordt gezorgd voor gedeeld eigenaarschap en borging binnen de organisaties. Daarmee kan op een constructieve manier invulling gegeven worden aan een lange-termijn strategie met respect voor belangen en behoud van identiteit van alle stakeholders.

Uit de conclusies van het onderzoek blijkt dat alle stakeholders behoefte hebben aan verandering en bereid zijn een stap te zetten. Niks doen is geen optie en draagt niet bij aan de toekomstbestendigheid van De Pluk. Er zijn daarom vijf aanbevelingen geformuleerd om de doelstelling te verwezenlijken:

• 1.Geef met een projectgroep invulling aan het strategiemodel van Kaplan en Norton, doordat deze goed aansluit bij de huidige bedrijfsvoering.
• 2.Stel duidelijke spelregels op, ten behoeve van een vruchtbare samenwerking en strategievorming.
• 3.Kies behapbare thema’s om de strategie mee te verwezenlijken en de samenwerking optimaal te laten functioneren.
• 4.Maak gebruik van subsidies om de juiste balans te vinden tussen kosten en baten van de te verwezenlijken strategie en samenwerking.
• 5.Blijf werken aan het doorontwikkelen van de strategie met de stakeholders om verder toe te werken naar meervoudige waardecreatie.

De eerste twee aanbevelingen kunnen in een tijdsbestek zien van een half jaar uitgevoerd worden, zoals wordt weergegeven in de implementatiesuggestie.

Tilly Macleane

30-04-2019